تشکیلات دادگاه خانواده به موجب « قانون اختصاص تعدادی از دادگاه های موجود به دادگاه های موضوع اصل 21 قانون اساسی » ، تعدادی از دادگاههای عمومی را به تشکیل دادگاه هایی تحت عنوان « دادگاه خانواده » اختصاص داد با این هدف که برخی از دعاوی خاصی که در ارتباط با خانواده هستند ، از صلاحیت دادگاه عمومی خارج شده و در صلاحیت دادگاه خانواده قرار گیرند . به موجب ماده واحده این قانون ، رئیس قوه قضاییه مکلف شده بود در حوزه قضایی شهرستان ها حداقل یک شعبه از دادگاه های عمومی را برای رسیدگی به دعاوی خانواده اختصاص بدهد و پس از ایجاد این شعبه ، دادگاه های عمومی صلاحیت رسیدگی به دعاوی مربوط به این دادگاه را نخواهند داشت .
قانون حمایت خانواده نیز در موادی سازمان دادگاه خانواده را پیش بینی نموده است . به موجب ماده اول این قانون ، قوه قضاییه موظف شده است ظرف سه سال در کلیه حوزه های قضایی شهرستان ها به تعداد کافی دادگاه خانواده تشکیل بدهد . در حوزه قضایی بخش نیز این موضوع بستگی به امکانات و تشخیص رییس قوه قضاییه خواهد داشت .
در حوزه قضایی شهرستان هایی که دادگاه خانواده تشکیل نشده ، دادگاه عمومی حقوقی این امر را بر عهده دارد و در حوزه قضایی بخش هایی که این دادگاه تشکیل نشده است ، دادگاه مستقر در آن حوزه با رعایت تشریفات و مقررات این قانون به کلیه دعاوی خانوادگی رسیدگی می کند ؛ مگر در دعاوی راجع به اصل نکاح و انحلال آن .